İnsan Beyninin Yüzde Kaçını Kullanır?
İnsanların beyninin sadece yüzde onunu kullandığını duymuş olabilirsiniz ve beyninizin geri kalan kısmının kilidini açabilirseniz, daha fazlasını yapabilirsiniz. Süper bir dahi olabilirsiniz veya zihin okuma ve telekinezi gibi psişik güçler edinebilirsiniz.
Bu “yüzde on efsanesi” kültürel imgelemede birçok referansa ilham verdi. Örneğin 2014 filminde Lucy, bir kadının beyninin daha önce erişilemeyen yüzde 90'ını açığa çıkaran ilaçlar sayesinde tanrısal güçler geliştirir.
Michael J. Fox Foundation for Parkinson Araştırmaları tarafından yürütülen 2013 anketine göre, pek çok insan da bu efsaneye inanıyor: yani insanların yaklaşık yüzde 65'i, beynin sadece %10'unun kullanıldığına inanıyor. Bir grup öğrencinin, beynin yüzde kaçının kullanıldığını sorgulayan başka bir çalışmasında, psikoloji ana dallarında eğitim gören insanların yaklaşık üçte biri “yüzde 10” olarak yanıt verdi.
Bununla birlikte, yüzde 10'luk efsanenin aksine bilim adamları, insanların beyinlerinin tümünü gün boyunca kullandıklarını gösterdi.
Yüzde 10'luk efsaneyi bitiren birkaç kanıt var.
Nöropsikoloji
Nöropsikoloji, beynin anatomisinin kişinin davranışını, duygularını ve bilişini nasıl etkilediğini inceler.
Yıllar geçtikçe beyin bilimcileri, renklerin ya da problem çözmenin farkına varmaksızın, beynin farklı bölümlerinin belirli işlevlerden sorumlu olduğunu bulmuştur. Yüzde 10'luk mitin aksine bilim adamları, pozitron emisyon tomografisi ve fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme gibi beyin görüntüleme teknikleri sayesinde, beynin her parçasının, günlük yaşantımızın için işlevsel olduğunu kanıtladılar.
Bir insan belirli bir görevi yerine getirdiğinde, beyin aktivitesini ölçen birçok beyin görüntüleme çalışması, beynin farklı bölümlerinin birlikte nasıl çalıştığını gösterir.
Örneğin, bu metni akıllı telefonunuzda okurken, görme, okuduğunu anlama ve telefonunuzu tutmak da dahil olmak üzere beyninizin bazı bölümleri daha aktif olacaktır.
Bununla birlikte bazı beyin görüntüleri, yüzde 10'luk efsaneye destek verirler, çünkü genellikle gri bir beyin böldesinin pasif olduğunu gösterirler. Bu, sadece parlak noktaların beyin aktivitesine sahip olduğu anlamına gelebilir, ancak durum böyle değildir.
Çalışmalar, beynin çok küçük bir kısmına zarar vermenin yıkıcı sonuçlara neden olabileceğini göstermiştir. Birisi Broca’nın bölgesine zarar verirse (Broca alanı: Bu kısım motor konuşma bölgesidir.), örneğin dili anlayabilir, ancak kelimeleri düzgün bir şekilde oluşturamaz ya da akıcı konuşamaz.
Beynin yaklaşık yüzde 85'ini oluşturan oksijen eksikliği, serebrumunun yarısını yok ettiğinde, insan olmanın özü olan anılar ve duygular gider.
Evrimsel Argümanlar
Yüzde on efsanesine karşı bir başka kanıt, evrimden geliyor. Yetişkin beyin, sadece vücut kütlesinin %2'sini oluşturur, ama yine de vücudun enerjisinin yüzde 20'sini tüketiyor. Buna karşılık bazı balıklar, sürüngenler, kuşlar ve memeliler dahil olmak üzere birçok omurgalı türünün yetişkin beyinleri, vücutlarının enerjisinin yüzde iki ila sekizini tüketirler.
Beyin milyonlarca yıllık doğal seçilim ile şekillenmiştir. Hayatta kalma olasılığını artırmak için olumlu özellikleri geçer. Kişi beyninin yüzde 10'unu kullanırsa, beynin işleyişini sürdürmek için vücudunun enerjisinin o kadar çoğunu alması olası değildir.
%10 Efsanesinin Efsanenin Kökeni
Aksini gösteren bol miktarda kanıtla bile, neden birçok insan hala insanların sadece yüzde on beynini kullandığını düşünüyor? Efsanenin ilk etapta nasıl yayıldığı belli değil, ama kişisel gelişim kitapları tarafından popüler hale getirildi ve hatta daha yaşlı, kusurlu sinirbilim çalışmalarına da dayanabilir.
Yüzde 10'luk efsanenin ana cazibesi, beyninizin geri kalanının kilidini açabiliyorsanız çok daha fazlasını yapabileceğiniz fikridir. Bu fikir, kendinize yardımcı olabileceğiniz yolları gösteren kişisell gelişim kitapları tarafından desteklenen mesajla uyumludur. Ancak bu iddialar asılsız kalmaktadır.
Efsanenin olası bir başka kaynağı, eski sinirbilim araştırmalarından “sessiz” beyin bölgelerinde yatmaktadır. Örneğin 1930'larda, beyin cerrahı Wilder Penfield, üzerinde çalışırken epilepsi hastalarının beyinlerine elektrotlar bağladı. Bazı beyin bölgelerinin hastalarına çeşitli hisler yaşatmasına neden olduğunu, ancak diğerlerinin hiçbir şey yaşamadıklarını fark etti.
Teknoloji geliştikçe, araştırmacılar daha sonra prefrontal lobları içeren bu “sessiz” beyin alanlarının hepsinden sonra işlevsel olduğunu buldular.
Sonuç
Efsanenin nereden kaynaklandığına bakılmaksızın, insanların tüm beynini kullandığını gösteren çok sayıda kanıt olmasına rağmen, kültürel hayal gücünü sürdürmeye devam eder. Ancak kuşkusuz beyninizin kalanının kilidi açarak bir dahi ya telekinetik insanüstü bir şey haline gelebilir düşüncesi, en ilginç olan düşünce.
Yorumlar