Bilgisayarınızın CPU sıcaklığını kontrol etmek, arabanızın yağını kontrol etmeye benzer: Bunu her gün yapmanız gerekmez, ancak sisteminizi kontrol etmek için işlemcinizin sıcaklıklarını birkaç ayda bir kontrol etmeniz gerekir. Bu, özellikle oyun oynamak için sisteminizi zorluyorsanız veya CPU'dan en iyi performans elde etmek istiyorsanız gereklidir. Sonuç olarak, CPU sıcaklıklarınızı kontrol altında tutmak, performansı artırır.

CPU sıcaklığını kontrol etmek kolaydır ve PC'yi açıp içine bir termometre yerleştirmenizi gerektirmez. Bunun yerine, her CPU yerleşik dijital sıcaklık sensörleri ile birlikte gelir, bu nedenle ihtiyacınız olan tek şey Windows 11, Windows 10 veya diğer işletim sistemlerindeki ölçümleri okumak için işlemci sıcaklığı ölçme programıdır.

Aşağıda CPU sıcaklığınızı nasıl kontrol edeceğinizi, bir CPU için güvenli sıcaklık aralığının ne olduğunu ve CPU'nun sıcaklıkları çok yüksekse ne yapacağınızı açıklayacağız.

CPU sıcaklığınızı kontrol etmek, izleme yazılımını kurup kullanmak ve ardından çıktıyı okumak kadar kolaydır. Aynı teknikler Windows 10 ve Windows 11 için de geçerlidir.

Core Temp, NZXT CAM, AIDA64, HWiNFO veya HWMonitor dahil olmak üzere CPU sıcaklığını ölçmek için birçok program vardır. Daha ileri düzey kullanıcılar için veya CPU'nuza hız aşırtma yapıyorsanız ve daha ayrıntılı ölçümler istiyorsanız, Intel'in Extreme Tuning Utility (Intel® XTU) ve AMD'nin Ryzen™ Master Utility for Overclocking Control programı çip üreticileri tarafından tasarlanmıştır ve ayrıca kapsamlı seçenekler sunarlar.

Bunlar pek çok örnekten yalnızca birkaçıdır, ancak size NZXT CAM ve Core Temp'in nasıl çalıştığını göstereceğiz. Çünkü bu ikisinin kurulumu ve kullanımı en kolay olanıdır. CAM, bilgisayar kasası, güç kaynağı ve CPU soğutucusu üreticisi NZXT tarafından geliştirilmiştir.

CAM, NZXT ürünleriyle kullanılmak üzere tasarlanmış olsa da, herhangi bir NZXT donanımınız olmasa bile Windows 10 veya Windows 11'de sıradan bir izleme aracı olarak gerçekten iyi çalışır. Bir kullanıcı hesabı oluşturmadan, Misafir Modunda kullanabilirsiniz ve sık kullanmayı düşünmüyorsanız, programın Windows ile otomatik olarak başlamasını da devre dışı bırakabilirsiniz.

CAM kurulduktan sonra kullanımı kolay bir kullanıcı arabirimi sunar. İlk sekme (PC Monitoring), yükü, sıcaklığı, saat hızını ve soğutucu fan hızı ile CPU'nun durumunu söyler.

CAM ayrıca, CAM çalışırken bir oyuna girdiğinizde otomatik olarak açılan bir özelliğe sahiptir. Bu yer paylaşımı, oyundayken size CPU'nuzun durumunu gösterebilir ve en sevdiğiniz oyun sırasında size sıcaklık ölçümleri sağlar.

İşlemci sıcaklığını ölçmek için Windows 11 ve Windows 10 için en iyi CPU sıcaklık ölçme programlarından biri olan Core Temp programını da kullanabilirsiniz. Bu, daha basit bir kullanıcı arabirimiyle çalışan daha basit bir araçtır. Kurulum sırasında ücretsiz yazılım seçeneğinin işaretini kaldırdığınızdan emin olun.

Core Temp, CPU'nuzdaki her çekirdek için sıcaklık ölçümleri sağlar. Ölçümlerin sol tarafı, her bir CPU çekirdeğinin gerçek zamanlı sıcaklığını gösterir ve ölçümleri görev çubuğunda da görebilirsiniz.

Normal kullanım sırasında bilgisayarınızın CPU sıcaklığını kontrol etmek isterseniz, Core Temp'i çalışır durumda bırakabilirsiniz. Bununla birlikte, mümkün olan maksimum sıcaklığı ölçmek istiyorsanız, Windows 10 veya Windows 11'de yaklaşık 30 dakikalık bir Prime95 stres testi çalıştırarak kontrol edebilirsiniz. Bu programın PC'nize son derece ağır bir yük bindirdiğini unutmayın.

Oyun oynarken işlemci sıcaklığını ölçmenin en iyi yolu, bir süre oyun oynamak ve ardından kaydedilen maksimum sıcaklığı görmek için programa tekrar giriş yapmaktır. Bu rakam 95 C'de veya üzerindeyse sistemde büyük sıkıntı var demektir. 80 C ile 95 C arasındaki sıcaklık ölçümü için sistemde iyileştirme yapılabilir.

CPU sıcaklığınızı sistem BIOS'undan veya UEFI'den kontrol edebilirsiniz, ancak bunun CPU sıcaklığınızı yalnızca boştayken göstereceğini unutmayın. Bu, Windows 10 veya başka bir işletim sistemine önyükleme yaptığınızda çok daha yüksek sıcaklıklar göreceğiniz anlamına gelir.

CPU sıcaklığınızı kontrol etmek için BIOS'a girmek oldukça basittir. Çoğu platformda, sistemi yeniden başlatmanız ve sistem yeniden başlarken art arda Del veya F2 tuşuna tıklamanız yeterlidir. Tüm anakartlar BIOS'ta CPU sıcaklığını listelemez. BIOS'a girdikten sonra, Hardware Monitor olarak adlandırılan bölümden listelenen sıcaklığı göreceksiniz.

CPU boştayken, olması gereken sıcaklık değeri 50C'nin altında veya civarında olmalıdır. Oyun oynarken, video düzenlerken veya diğer yoğun görevler gibi daha yüksek yük altında, CPU'nuz daha fazla güç tüketir ve bu nedenle daha yüksek bir sıcaklıkta çalışır. Bu 'yük sıcaklığı' boşta sıcaklıklardan daha önemlidir (boşta sıcaklıkların iyi olduğu varsayılırsa), bu nedenle yeterince soğutulduğundan emin olmak için yük altında CPU sıcaklığınızı düzenli olarak izlemek gerekir.

Yük altında, CPU sıcaklığının ideal olarak 80C'nin altında kalması gerekir, ancak bazı CPU'lar dizüstü oyun bilgisayarlarında veya küçük form faktörlü (SFF) bilgisayarlarda daha sıcak çalışabilir.

Ek olarak, AMD'nin Ryzen 5000 işlemcileri stok soğutucuyla 95C'ye kadar çalışacak şekilde tasarlanırken, Ryzen 7000 serisi su soğutucuyla bile 95C'de çalışacak şekilde tasarlanmıştır (özellikle Ryzen 7000X3D yongaları gibi bazı modellerde daha düşük sıcaklık vardır). Bu arada, Intel'in en üst düzey Core i9 12. Nesil Alder Lake ve 13. Nesil Raptor Lake işlemcileri, normal çalışma sırasında 100C'ye kadar ulaşır. Bu sıcaklıklar spesifikasyon dahilindedir ve bu belirli işlemciler için beklenmektedir.

Bu nedenle, 80C eşiği iyi bir genel gösterge görevi görse de, işlemcinizin herhangi bir işlemci için güvenli sınır olan 'TJ Max' sıcaklığını aşmadığından emin olmanız önemlidir. TJ Max çipe göre değişir, ancak çoğu izleme yazılımı değeri listeler. Ek olarak, çipin teknik özelliklerini üreticinin sayfasından kontrol edebilirsiniz.

Daha eski çipler için, 80C'yi geçmek için biraz hareket alanınız var, ancak 95C'nin üzerindeki herhangi bir şey tipik olarak kritiktir. Bu noktada, bazı CPU'lar yavaşlamaya başlayacak, yani çip aşırı ısınmaması için saat hızını azaltacak, yavaşlayacak ve bilgisayarınız kapanabilir.

CPU'larının agresif iş yüklerini kaldırabileceğinden en üst düzeyde emin olmak isteyen daha ileri düzey kullanıcılar, Prime95 veya AIDA64 gibi bir program kullanarak CPU'larını %100'e kadar stres testi yapmalıdır. Böyle bir stres testi yaparken, aşağıda belirtilen araçları kullanarak sıcaklıkları yakından takip edin ve sıcaklıklar çok yükseldiğinde (95C'nin üzerinde) işlemi iptal edin. İdeal bir stres testinin bir saat uzunluğunda olduğunu düşünüyoruz, ancak maksimum sıcaklığınız muhtemelen 10-15 dakika sonra aynı düzeye gelecektir.

CPU sıcaklığınız yük altında 80C'yi aşarsa, CPU soğutmasının yeterli olduğundan emin olmak için sisteminizi kontrol etmelisiniz.

İşte yapılacak şeylerin bir kontrol listesi:

• PC'niz temiz ve tozsuz mu (radyatör ve emme fanları/filtreleri dahil)?
• PC'nizin tüm fanları yük altında mı dönüyor?
• CPU ve CPU soğutucunuz arasına en son ne zaman taze termal macun sürdünüz? Üç yıldan fazla zaman geçtiyse, termal macunu yeniden uygulamayı düşünün.

SFF PC'ler ve dizüstü bilgisayarlar için, cihaz hiçbir zaman uzun süre yüksek yük altında kullanılmak üzere tasarlanmadığından minimum düzeyde soğutma olabilir. Örneğin, çoğu dizüstü bilgisayar, kısa süreli performans artışları için iyi çalışan, ancak uzun oyun oturumları sırasında kapanma eşiğinin altında kalmak için yavaşlaması gereken çok kompakt soğutma çözümleriyle birlikte gelir. Oyun dizüstü bilgisayarları, kapsamlı soğutma sistemleriyle dolu oldukları için genellikle hantaldır.

Bununla birlikte, tam boyutlu bir oyun bilgisayarı kullanıyorsanız ve soğutmanızın yeterli olduğunu düşünüyorsanız, CPU'nuza yeniden termal macun sürmek gerekebilir. Çoğu termal macunun performansı yaklaşık üç yıl sonra ciddi şekilde düşer. Yeni macun uygulamak ve sistemi tozdan temizlemek çok daha iyi soğutma gücü ve önemli ölçüde daha iyi performans sağlayabilir.