Haklı Sebeple Fesih ve İş Hukukundaki Tüm Detaylar

Haklı sebeple fesih, bir sözleşmenin taraflarından biri tarafından süreye dayalı (belirli veya belirsiz süreli olabilir) bir sözleşmenin süresinden önce haklı bir nedene dayalı olarak bitirilmesidir. Örneğin, 1 yıllık kira sözleşmesi imzalayan taraflardan biri, sözleşmenin kendisi için çekilmez hale gelmesinden ötürü 1 yıl dolmadan sözleşmesini haklı sebebe dayanaraktan feshedebilir.

İş hukukunda ise haklı nedenle fesih iki türlüdür; Bunlar işçinin haklı nedenle feshi (İş Kanunu md.24) ve İşverenin haklı nedenle feshi (md. 25) şeklinde karşımızda çıkar. İşçinin haklı nedenle feshi, iş sözleşmesini çekilmez hale getirecek bir sebebin varlığına dayanaraktan feshidir. Örneğin işçinin hak ettiği ücreti alamaması işçinin haklı nedenle feshi sebebidir. Bununla birlikte, işçinin dürüstlük kurallarına aykırı davranması veya iş yerinde suç işlemesi ise işveren için haklı nedenle iş akdinin feshi imkânı taşır.

İş sözleşmesini işçinin haklı nedenle feshetmesi günlük dilimizde ve halk arasında yaygın kullanım olarak “istifa” olarak görmekteyiz. Önemli olan bu istifanın haklı nedene dayalı olup olmadığıdır. Zira tarafların sözleşmeyi fesih hakkı, diğer tarafı zarara uğratacak şekilde ve dürüstlük kurallarına aykırı, kötü niyetle yapılması hakkını vermez. Bilakis fesih usule uygun olmalıdır. Bu usullerden aşağıda daha ayrıntılı olarak bahsedilecektir. İstanbul İş hukuku avukatı

Haklı Nedenle Fesih Nasıl Yapılır?              

Haklı nedenle fesih, sözleşmenin karşı tarafının onayına tabi olmadan, tek taraflı irade beyanıyla yapılan fesih işlemidir. Kanun’da bu duruma “…haklı nedenle derhal feshi” başlığı konulmuştur. Derhal yapılan fesih işlemlerinde sözleşmeyi fesheden taraf için bir ihbar şartı yoktur. İşçinin haklı nedenle feshi ile sözleşmeyi sona erdirmesi halinde işverene sözleşmeyi feshedeceğini ihbar etmesi haliyle beklenemez. Aynı şekilde işveren bakımından da haklı nedenle fesih için ihbar şartı aranmaz.

Haklı nedenle fesih, kanunen bir şekil şartına bağlı değildir. Dolayısıyla yazılı veya sözlü olarak yapılabilir. Fakat yazılı olarak yapılması, ispat anlamında bir elverişlilik sağlar. Çünkü işçinin haklı nedenle feshi halinde kıdem tazminatı veya haklı sebebe dayalı kusur oranında farklı tazminat talep etmesi mümkündür. Olası bir tazminat veya alacak davasında fesih işleminin yazılı olması, ispat yükü davacıda olmasından ötürü sağlam bir koz olarak mahkemede delil sunulabilir.

Haklı Nedenle İstifa Ederek Tazminat Alma Özel Gerekçeleri Nelerdir?

1. İşçi çalıştığı işyerinde maaşını 20 günlük ödeme süresi geçmiş olmasına rağmen alamamışsa haklı nedenle işyerinden haklı nedenle istifa edip kıdem tazminatı alabilir.
2. İşçi çalıştığı işyerinde fazla mesai ücretlerini eksik veya geç alıyorsa haklı nedenle işyerinden haklı nedenle istifa edip kıdem tazminatını alabilir.
3. İşçinin SGK primleri gerçek aldığı maaş üzerinden ödenmiyorsa, işyerinde maaşı, fazla mesaileri veya diğer ücret alacakları elden ödeniyorsa işçi haklı nedenle haklı nedenle istifa edip kıdem tazminatı alabilir.
4. İşçinin SGK girişi gerçek işe başlangıç tarihinden sonraki bir tarihte yapılmışsa veya hiç yapılmamışsa işçi işyerinden haklı nedenle haklı nedenle istifa edip kıdem tazminatı alabilir.
5. İşçi işveren veya işyerinde çalışan diğer kişiler tarafından hakaret veya mobbinge maruz kalmışsa haklı nedenle haklı nedenle istifa edip kıdem tazminatı alabilir.
6. İşçinin resmi tatil çalışmalarının karşılığı kendisine ödenmiyorsa işçi haklı nedenle işyerinden haklı nedenle istifa edip kıdem tazminatı alabilir.
7. İşçi talep etmiş olmasına rağmen yıllık izinleri kullandırılmıyor veya eksik kullandırılıyorsa işçi haklı nedenle istifa edip kıdem tazminatı alabilir.
8. İşçi çalıştığı iş yerinde işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı hareket etmesi nedeniyle işyerinden haklı nedenle istifa edip kıdem tazminatını alabilir.
9. İşçi çalışamaz duruma gelir ise ve bu durumu doktor raporuyla kanıtlarsa işyerinde haklı nedenle istifa edip kıdem tazminatı alabilir.
10. İşçi askerlik dönemi geldiğinde kıdem tazminatına hak kazanır.
11. Bayan işçi evlendiği tarihten itibaren 1 yıllık süre içerisinde haklı nedenle istifa edip kıdem tazminatını alma hakkı vardır.
12. Pandemi döneminde işçi tam zamanlı olarak çalışmış olmasına rağmen işveren işçisini kısa çalışma ödeneği veya nakdi ödenekte göstererek usulsüzlük yapmış ise işçi işyerinden haklı nedenle istifa edip kıdem tazminatını alabilir.
13. İşçi ve işveren karşılıklı anlaşarak iş sözleşmesini sona erdirmesi durumunda işçi kıdem tazminatına hak kazanır.
14. İşveren işçisine baskıyla istifa dilekçesi imzalatmışsa işçi kıdem tazminatına hak kazanır.
15. İşyerinde iş kanuna aykırı vb. diğer usulsüzlükler durumunda yine işçi iş akdini haklı nedenle fesih edip kıdem tazminatına hak kazanır.

Yukarıda saydığımız durumlardan biri veya birkaçı olması halinde iş hukuku avukatlarımızla avukata sor linkine tıklayarak iletişime geçip yasal haklarınızı kullanarak kıdem tazminatınızı alabilirsiniz. 

İşçinin Haklı Nedenle Fesih Kanuni Sebepleri

İş Kanunu 24. Madde, işçinin haklı nedenle fesih hakkını düzenler. 3 fıkra halinde düzenlenen haklı nedenle fesih konusu açıkça sebepleri sayılı halde bulunur. Ankara avukat iletişim Bunlar özetle;

Sağlık sebepleri;

• Konusu olan işin yapılması, işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığını tehlikeye sokması veya yaşayışı için tehlikeli olması
• İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa.

Ahlak ve İyiniyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri

• İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltırsa,
• İşveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa,
• İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse yahut işçiyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnad veya ithamlarda bulunursa,
• İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa,
• İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse,
• Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa yahut çalışma şartları uygulanmazsa.

Zorlayıcı Sebepler: İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa.

Bu durumlar kanunda sayılan hallerdir. İşçinin bu tarz durumlarla karşılaşması halinde haklı sebeple fesih hakkı gündeme gelecektir. İşçi, bu durumda iş sözleşmesini derhal haklı sebeple yazılı veya sözlü olarak feshedebilir. Fesih için herhangi bir ihbar şartı yoktur.