Kanlı Ay tutulması, Ay'ın etrafındaki atmosferin Güneş'ten gelen ışığı bükerek kırmızı ışığı daha fazla yansıtmasından kaynaklanır. Güneş ışığı, Dünya atmosferinden geçerken, atmosferdeki gazlar ve tozlar tarafından saçılır. Kırmızı ışık, diğer renklere göre daha uzun dalga boyuna sahip olduğu için daha fazla saçılır ve Ay'ın yüzeyine ulaşır. Bu da Ay'ı kırmızı bir renkte görmemize neden olur.

Kanlı Ay tutulmaları oldukça nadir görülür. Yaklaşık her 2,5 yılda bir meydana gelirler.

Bu blog yazısında, kanlı Ay tutulması hakkında daha fazla bilgi edineceksiniz. Tutulmasın nasıl oluştuğunu, ne zaman ve nerede görüleceğini ve kültürel önemini öğreneceksiniz.

Gökyüzüne baktığımızda zaman zaman 'Kanlı Ay'ın büyüsüne kapılırız. Bu terim, tam bir ay tutulması anlamına gelmese de, genellikle bu olay sırasında gördüğümüz Ay'ın kızıla çalan rengi için kullanılır.

Peki, Ay neden bu kırmızı tonu alıyor?

Ay, Dünya ile Güneş arasına girip tam bir ay tutulması anını yaşadığında, doğrudan yansıyan güneş ışınları Ay'ın yüzeyine ulaşamaz. Ancak, Dünya atmosferi bu süreçte bazı güneş ışınlarını Ay'a dolaylı olarak iletebilir. İşte burada başlıyor büyülü dansı: Atmosferdeki partiküller, güneş ışınlarının belirli renklerini (çoğunlukla menekşe tonlarını) süzer. Aynı olay, gün doğumlarını ve gün batımlarını da renklendiren olayın ta kendisidir. Kırmızı tonları, bu süzülme sürecinden en az etkilenen dalga boylarıdır. Bu da Ay'a ulaşan ışığın kırmızımsı bir iz bırakmasına ve tam tutulduğunda Ay'ın kızıl bir perdeye bürünmesine yol açar.

Aslında, atmosferin bileşimi bu renk şöleninde belirleyici bir rol oynar. Dolayısıyla, Ay'ın tam tutulduğu anlarda, bazen sarı, turuncu hatta kahverengi tonlarında bile görünebilir.

'Kanlı Ay' terimi bazen, iki yıl içinde dört kez gerçekleşen tam ay tutulmalarına atıfta bulunmak için kullanılır. Bu nadir durum, astronomların 'ay tetradı' olarak adlandırdığı bir olguya işaret eder. Tetraddaki tutulmalar, aralarında en az beş bölünmemiş Dolunay olacak şekilde yaklaşık altı ay arayla gerçekleşir.

Genellikle, üç ay tutulmasından yalnızca biri tam olur ve on yıl içinde herhangi bir yerden genellikle dört ila beş tutulma gözlemlenebilir. Bu durum, ay tetradlarının gerçekten nadir olaylar olduğunu ve bazı insanlar için bu olayların özel, hatta dini bir anlam taşıdığını da gösterir.

Ay tetradları, gözlemlendiği yüzyıla bağlı olarak değişkenlik gösterir. İtalyan astronom Giovanni Schiaparelli, bu tetradların farklı yüzyıllarda farklılık gösterdiğini hesapladı. Bazı yüzyıllarda birkaç tetrad yaşanırken bazılarında hiç oluşmaz. Örneğin, 1582 ile 1908 arasında hiç tetrad gözlenmedi; fakat sonraki 250 yıl içinde, 1909'dan 2156'ya kadar 17 tetrad yaşanması bekleniyor.

Şu an içinde bulunduğumuz yüzyılda (2001'den 2100'e), sekiz tetrad yaşanacak. 21. yüzyılın ilk tetradı 2003-2004'te gerçekleşti ve ikincisi 2014-2015'te oldu. Bir sonraki dörtlü tutulma serisi ise 2032-2033'te yaşanacak.

Önümüzdeki 15 yıl içinde, aşağıdaki tarihlerde kanlı ay tutulmaları yaşanacak.

• 25/26 Nisan 2032
• 18/19 Ekim 2032
• 14/15 Nisan 2033
• 08 Ekim 2033

Ayrıca, bir kaynağa göre önümüzdeki 10 yıl içinde gerçekleşecek olan tüm Kanlı Ay tutulmalarının tarihleri ve gözlemlenebilecekleri yerler şöyle sıralanıyor:

• 14 Mart 2025: Kuzey Amerika, Güney Amerika, Avrupa, Afrika ve Pasifik
• 7 Eylül 2025: Avrupa, Afrika, Asya ve Avustralya
• 3 Mart 2026: Kuzey Amerika, Güney Amerika, Asya, Avustralya ve Pasifik
• 31 Aralık 2028: Avrupa, Afrika, Asya, Avustralya ve Pasifik
• 26 Haziran 2029: Kuzey Amerika, Güney Amerika, Avrupa, Afrika ve Orta Doğu
• 20 Aralık 2030: Kuzey Amerika, Güney Amerika, Avrupa, Afrika ve Asya

Gökyüzünün bu görkemli dansı, insanı her defasında büyülemeye devam ediyor. Kanlı Ay, sadece bilimsel bir olay değil, aynı zamanda kültürel ve manevi anlamlarla da dolu. Her nadir yaşanan olayı gibi, bu görsel şölen de gökyüzünün büyüsünü ve bilimle sanatın, doğanın uyumunu bizlere gösteriyor. Yakın gelecekteki Kanlı Ay'ların tarihleri belki de şimdiden takvimlerde işaretlenmeye başlanmıştır. Gözlerimiz yeniden gökyüzüne çevrildiğinde, bu büyülü dansın her bir anını, her bir rengini görmek için heyecanla bekleyeceğiz.